Tırnak mantarı veya tinea unguium ayak veya el tırnaklarında oluşan mantar enfeksiyonuna denir. Tırnaklarda şekil ve renk değişikliği veya tırnağın tamamen düşmesine neden olabilir. Tırnak mantarı kaşıntıdan çok, ağrıya, sosyal hayatta veya iş yaşamında bir takım sıkıntılara neden olur. Ağrı çok olduğunda yürümeyi ve spor yapmayı kısıtlar. Tırnaklarda kalınlaşma, sarı kahverengi renk değişikliğine sık rastlanır. Tırnak mantarı, tırnak kenarındaki derinin enflame olup, şişmesine, kızarmasına ve sekonder bakteri enfeksiyonu oluşmasına sebep olabilir.
Teşhis çoğu zaman muayene ile konur. Ancak tırnak mantarı görüntü olarak başka hastalıklarla sık karışır. Bunlar arasında psöriazis, liken planus, kontak dermatit, travmatik onikoliz, ilaç reaksiyonları, tiroid hastalıkları, malign melanom sayılabilir. Bundan dolayı tanıdan emin olunmayan durumlarda nativ preparat yöntemiyle tırnaktan kazıntı materyali veya bir parça alınarak, bazı işlemlerden sonra mikroskopta incelenir. Bu inceleme sonucu mantar hücrelerinin görülmesi tanıyı kesinleştirir. Nativ yönteminde mantarın bulunamadığı durumlarda tırnak parçalarından mantar kültürü yapılır.
Tırnak mantarı açısından risk faktörleri; aile öyküsü, yaşlılık, kötü sağlık koşulları, diyabet, travma, sıcak iklim, bağışıklık sisteminin baskılanmış olması (bazı ilaçlar veya AIDS gibi), ortak banyo, spa, terlik kullanımı veya dar ve kapalı ayakkabı giymektir. Tırnak mantarı görülme sıklığı ülkeden ülkeye %2-13 arasında değişir. Erkeklerde daha sıktır. Çocuklarda tırnak mantarı oldukça nadir görülürken, erişkin ve yaşlıların yüzde 80-90 ‘ında tırnak mantarı oluşur.
Tırnak mantarı tedavisi
Tedavide amaç, tırnaklarda bulunan mantarı tamamen yok edip, sağlıklı ve normal görünümlü tırnakları yeniden elde etmektir. Tedavi süreci 3-6 arasında değişir. Tırnaklar yavaş büyüdüğü için mantarlar tamamen ölse bile şekil ve rengin normale dönmesi bir yıl sürebilir. Tedavi süreci sabır ister, ilaçlar düzenli ve sürekli kullanılmazsa enfeksiyonun tekrarlama oranı yüksektir.
Tırnak mantarı tedavisi hafif olgularda antifungal tırnak cilaları ile yapılabilir ancak çoğu zaman ağızdan kullanılan mantar ilaçlarının kullanılması gerekir. Antifungal ilaçlar dermatolog tarafından reçete edilir ve aylık kan tahlilleri ile yan etki açısından takip gerektirir.
İlaçlar dışında ND-Yag veya diode lazerler de son yıllarda tırnak mantarı tedavisinde sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle başka hastalıklardan dolayı veya yan etki oluşması nedeniyle ilaç alamayan veya ilaçlara direnç gösteren olgularda etkili bir alternatif tedavidir.
Bazı hastalarda tedavi için tırnak çekimi de gerekebilir.
Böyle bir sorununuz varsa en kısa zamanda bir deri ve zührevi hastalıklar uzmanına, diğer adıyla dermatoloji doktoruna başvurmalısınız.