Kandida enfeksiyonları, Candida albicans denilen fırsatçı bir mantar nedeniyle oluşur. Fırsatçı denmesinin nedeni zaten bu mantarın sağlıklı bireylerin yarısında ve kadınların yüzde 20’ sinin vajeninde normalde bulunmasıdır. Kandidanın hastalık yapması için çoğalması gerekir, çoğalması da bazı özel durumların oluşmasına bağlıdır. Bu özel durumlar arasında, antibiyotik kullanımı, steroid ilaçlar, diyabet, bağışıklık sisteminin zayıflaması (AIDS gibi), sigara içme, ağız hijyeninin bozuk olması, vitamin eksiklikleri sayılabilir.
Ağız içinde görülen kandida enfeksiyonuna pamukçuk da denir. Pamukçukta dilde, diş etlerinde veya damakta kızarık bir zemin üzerinde beyaz kabarık, yapışık küçük pamuk parçaları gibi lezyonlar görülür. Genelde dokununca ağrılıdır. Hastanın yemesi içmesi bozulabilir. Bazen sadece kızarık yamalar şeklinde de olabilir. Tedaviye çoğunlukla iyi yanıt verir. Bağışıklık sistemi çok zayıf olanlarda ise yemek borusu içine veya daha aşağılara yayılabilir.
Ağız içi kandida enfeksiyonları her yaşta olabilir, bununla birlikte bebeklerde ve çocuklarda daha sıktır. Kandidiazis bazen ağız kenarlarında kızarıklık ve ağrılı çatlaklar şeklinde de ortaya çıkabilir.
Kadınlarda görülen vajinal kandidiazis ise sıklıkla antibiyotik kullanımı sonucu ortaya çıkar. Bunlarda başka gebelik, immünsüpresyon, kemoterapi, vajinal duş, diyabet, menapoz ve doğum kontrol hapları buna sebep olabilir. Vajende kaşıntı, beyaz süt kesiği gibi koyu kıvamlı vajinal akıntı, vajende yanma ve hassasiyet, idrar yaparken yanma ve cinsel ilişkide ağrı sıklıkla görülen şikayetlerdir. Şikayetler sıcak havalarda ve adet öncesinde artar.
Hem pamukçuk , hem vajinal kandida enfeksiyonu için teşhis klinik bulgularla konabilir. Ancak bazen teşhisi doğrulamak için mantar kültürü yapmak gerekebilir. Tedavide ağız içi antifungal gargaralar, şurup veya antifungal tabletler kullanılır. Çoğu hastalık tedaviye kısa sürede cevap verir ve iyileşir. Ancak bağışıklığı düşük kişilerde ve bazı kandida tiplerinde hastalık kronikleşebilir. Bu durumda tedaviye aylarca devam etmek gerekir.
Böyle bir sorununuz varsa en kısa zamanda bir deri ve zührevi hastalıklar uzmanına, diğer adıyla dermatoloji doktoruna başvurmalısınız.